Καλοκαιράκι και Pride Μonth, μήνας περηφάνιας για τους ΛΟΑΤΚΙΑ+ και εκτός από την μεγαλειώδη πολύχρωμη παρέλαση (Pride Parade) στο κέντρο του Λονδίνου, ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων και εκθέσεων, σηματοδοτούν τον ισχυρό ρόλο της τέχνης και του πολιτισμού τόσο στη διαμαρτυρία ενάντια στην προκατάληψη όσο και στον γιορτασμό της διαφορετικότητας
------------
Αγκαλιάζοντας κάθε απόχρωση και γιορτάζοντας τη διαφορετικότητα όλοι μαζί, η βρετανική πρωτεύουσα εκφράζει την περηφάνια της για τον εορτασμό της μεγαλύτερης και πιο σημαντικής ημερομηνίας στο ημερολόγιο της κοινότητας των Λεσβιών, Γκέι, Αμφιφυλόφιλων, Τρανσέξουαλ, Queer, Ίντερσεξ και ασεξουαλικών ατόμων. Τιμώντας την εξέγερση του 1969, στο Stonewall Inn στην πόλη της Νέας Υόρκης, όπου οι LGBT Αμερικανοί αντιστάθηκαν στην αστυνομική παρενόχληση και δίωξη στην οποία υποβάλλονταν, διοργανώνονται παρελάσεις, εργαστήρια, συμπόσια, εκδηλώσεις, πάρτι και εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία, ώστε να αναγνωριστεί ο αντίκτυπος των LGBTQIA+ ατόμων στην ιστορία και την τέχνη, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Αυτήν την εποχή, ολοκαίνουργιες, τολμηρές και εορταστικές εικαστικές εκθέσεις, εξερευνούν ισχυρά θέματα προκατάληψης, αμφισβήτησης και διαμαρτυρίας που ταλανίζουν την κοινωνία μας για τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα εδώ στο Λονδίνο, Συμμετέχουν και γιορτάζουν όλα τα βρετανικά Μουσεία, με έργα που δείχνουν την πρόοδο της τέχνης και της κοινωνίας σε ζητήματα ισότητας από δημιουργούς που έχουν βάλει τη μοναδική τους σφραγίδα στην ιστορία των εικαστικών.
**Ξεναγούμαστε λοιπόν, στην Tate Modern, στην συγκλονιστική, αναδρομική έκθεση των (αυτοί / αυτούς, όπως αυτοπροσδιορίζεται) Zanele Muholi, οπτικό ακτιβιστή και από τους πιο καταξιωμένους φωτογράφους στον κόσμο, με περισσότερες από 260 φωτογραφίες, ντοκουμέντα, γλυπτά και βίντεο, που καταγράφει τις ζωές των μαύρων λεσβιών, ομοφυλόφιλων, τρανς, queer και ιντερσεξ κοινοτήτων της Νότιας Αφρικής.
**Και στο Barbican Center, στο ειδικά διαμορφωμένο Curve, παρακολουθούμε, την πρώτη έκθεση στη Βρετανία του Μαροκινού καλλιτέχνη Soufiane Ababri, με σχέδια, παράσταση και εγκατάσταση, θέλοντας έντονα να αμφισβητηθεί η κυριαρχία των δυτικών αφηγήσεων στην queer ιστορία.
---------------------
Από την Αγνή Κατσιούλα
---------------------
Ειδικά τα τελευταία χρόνια, ο Ιούνιος και ο Ιούλιος είναι σημαντικότατοι μήνες στη Βρετανία για την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα. Κι ενώ κάθε Φεβρουάριο στην καρδιά του χειμώνα, από το 2005 στο Ηνωμένο Βασίλειο και από το 2007 στη Σκοτία διεξάγονται ειδικές εκδηλώσεις στον καθιερωμένο επονομαζόμενο «LGBT+ History Month», ο Ιούνιος που είναι ο Pride Month, δηλαδή ο Μήνας Περηφάνιας για τους LGBTQIA+, δίνεται σε όλους μας μια μοναδική ευκαιρία να αναγνωρίσουμε και να αναλογιστούμε τις ζωές των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσεξουαλικών, Queer, Ίντερσεξ και ασεξουαλικών ατόμων και τη συμβολή τους στη σύγχρονη κοινωνία μας.
Ο σκοπός του μήνα δεν είναι μόνο η γιορτή, με αποκορύφωμα στο τέλος του μήνα το Parade στο κέντρο της Βρετανικής Πρωτεύουσας, αλλά πρέπει να τον δούμε ως μια δυνατότητα να συμμετάσχουν άτομα στις συζητήσεις και τις εκδηλώσεις που θα αμφισβητήσουν το στίγμα, την εικόνα και τα στερεότυπα που έχουν δοθεί στην ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα. Βέβαια ο κύριος στόχος είναι ολόκληρος ο κόσμος μας να μπορέσει να εκπαιδευτεί, να γιορτάσει μαζί με την κοινότητα και όλοι μαζί να μοιραστούμε την κατανόηση που θα συμβάλλει στο να σπάσει η κληρονομιά της σιωπής, η μισαλλοδοξία και η ομοφοβία που υπάρχει σε πολλούς χώρους εργασίας, στο δρόμο αλλά και μέσα στα σπίτια ολόκληρου του κόσμου.
Έτσι κι αλλιώς όλοι μας γνωρίζουμε πως η ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα δεν είναι το πρόβλημα, όπως κάποιοι προσπαθούν χρόνια τώρα να προβάλλουν. Οι διακρίσεις είναι το πρόβλημα, γιατί η πλειοψηφία των LGBTQIA+ ανθρώπων ζουν μια απολύτως πλήρη καθημερινότητα όπως οποιοσδήποτε άλλος. Οι εκδηλώσεις λοιπόν που περιλαμβάνονται μέσα σ’ αυτόν τον μήνα ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να μιλήσουν για τα θέματα που επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή και να ανταλλάξουν εμπειρίες και τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Πριν μερικές μέρες χρειάστηκε να επισκεφτώ το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Newham στο Ανατολικό Λονδίνο. Μου προκάλεσε εντύπωση πως όλα τα τερματικά των υπολογιστών που χειρίζονταν οι εργαζόμενοι, σε κάθε γωνιά και τμήμα του Νοσοκομείου είχαν ντέσκτοπ τη γνωστή πολύχρωμη σημαία με την ένδειξη Pride Month. Ο δήμαρχος της πόλης από την άλλη φρόντισε η Intersex-Inclusive Pride Flag, η σημαία που δημιούργησε η Valentino Vecchietti (she/her) το 2021 να επιστρέψει, να κοσμεί και να αγκαλιάζει από άκρη σε άκρη την εμβληματική καμπύλη της Regent Street.
Αυτή ναι, είναι μια σημαία, που αντιπροσωπεύει άτομα με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς. διαφορετικές φυλετικές ταυτότητες και εκφράσεις, καθώς και εκείνων με διαφορετικά χαρακτηριστικά φύλου. Τα διαφορετικά χαρακτηριστικά του φύλου αναφέρονται στην ιντερσεξική κοινότητα. Τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά είναι μια νέα κατηγορία που δεν περιλαμβανόταν στο παρελθόν στην παγκόσμια σημαία Pride.
Η σημαία της Vecchietti, “ενημέρωσε” επίσης τις ρίγες του ουράνιου τόξου για να συμπεριλάβει την αναπαράσταση διαφορετικών προσανατολισμών, όπως τους ασεξουαλικούς συνανθρώπους μας. Αυτή η σημαία Pride σέβεται και περιλαμβάνει επίσης, αντιπροσώπευση για μαύρους, καφέ, έγχρωμους και αυτόχθονες πληθυσμούς στην κοινότητα LGBTQIA+, αλλά βέβαια προβάλλει και το συνεχιζόμενο στίγμα γύρω από όσους ζουν με HIV/AIDS και όσους έχουμε χάσει από αυτό.
Όλα αυτά τα μικρά, αλλά και άλλα τόσα που συμβαίνουν στην καθημερινότητα αυτής της πολυπολιτισμικής Μητρόπολης του Ηνωμένου Βασιλείου, φέρνει κοντά ανθρώπους όλων των φύλων, εθνοτήτων, σεξουαλικότητας και φυλών.
Η επιδίωξη του «Pride Month» είναι η ενσωμάτωση και η αποδοχή της κοινότητας χωρίς διακρίσεις στην καθημερινότητα ολόκληρης της κοινωνίας. Γιορτάζεται ανελλιπώς κάθε χρόνο τον Ιούνιο για να τιμήσει τις ταραχές του Stonewall του 1969 και όλοι μας εργαζόμαστε για την επίτευξη ίσης δικαιοσύνης και ίσων ευκαιριών για λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους, Τρανς και Ίντερσεξ συνανθρώπους μας.
Τον Ιούνιο του 1969, κάτοικοι και υποστηρικτές στο Stonewall Inn στην πόλη της Νέας Υόρκης, οργάνωσαν μια εξέγερση ώστε να αντισταθούν στην αστυνομική βία και δίωξη στην οποία υποβάλλονταν συνήθως οι LGBT Αμερικανοί. Αυτή η εξέγερση σηματοδοτεί την αρχή ενός μεγάλου κινήματος για την απαγόρευση νόμων και πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ Αμερικανών.
Σήμερα οι εορτασμοί, απλώθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο, διοργανώνονται παρελάσεις, εργαστήρια, συμπόσια, εκδηλώσεις, πάρτι και εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία, ώστε να αναγνωριστεί ο αντίκτυπος των LGBTQIA+ ατόμων στην ιστορία και την τέχνη, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Η βρετανική πρωτεύουσα εκφράζει την περηφάνια της για τον εορτασμό της μεγαλύτερης και πιο σημαντικής ημερομηνίας στο ημερολόγιο της κοινότητας των Λεσβιών, Γκέι, Αμφιφυλόφιλων, Τρανσέξουαλ, Queer, Ίντερσεξ και ασεξουαλικών ατόμων, τιμώντας την εξέγερση του 1969, με την καθιερωμένη παρέλαση σε όλο το Λονδίνο και το Square Mile και δωρεάν εορταστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στην εμβληματική πλατεία Τραφάλγκαρ και τους γύρω χώρους.
Τα τελευταία χρόνια έχει πλέον εδραιωθεί στην συνείδηση της βρετανικής κοινωνίας και υποστηρίζεται από όλους πως είναι απαραίτητο και αναγκαίο να αγκαλιάζουμε κάθε απόχρωση, και να γιορτάζουμε την διαφορετικότητα όλοι μαζί.
Σ΄αυτό τον αγώνα δρόμου για την ισότητα στη βρετανική κοινωνία, όλες οι βιβλιοθήκες, τα μουσεία, όλοι οι μεγάλοι οργανισμοί που διαχειρίζονται τα αρχεία και την πολιτιστική κληρονομιά του κράτους, συμμετέχουν και εργάζονται για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Παραστάσεις, εναλλακτικές αναγνώσεις, παράλληλες εκθέσεις αλλά και μουσικές εκδηλώσεις δίνουν την δυνατότητα στο κοινό να ανακαλύψει ιστορίες ανθρώπων και να διερευνήσει πως η σεξουαλική ταυτότητα και ο αυτοπροσδιορισμός, μπορεί να γίνει κίνητρο στον τρόπο που ερμηνεύουμε το παρελθόν, και επιδιώκουμε να είναι το μέλλον μας.
Στο παρελθόν, συχνά, ένα αντικείμενο ή μια εικόνα από την τέχνη που αναφέρεται στην ΛΟΑΤ κοινότητα, ήταν «αλλόκοτη» από την πλευρά των ανθρώπων που έψαχναν σε αυτήν, συχνά αποσπασματικά, τα στοιχεία για να κατανοήσουν την ζωή, τη σεξουαλικότητα, τον προσδιορισμό.
Βασική επιδίωξη των γκαλερί και των μουσείων σήμερα είναι να μπορέσουν να προβληματίσουν το κοινό και να αμφισβητήσουν την μέχρι τώρα κρατούσα άποψη περί τέχνης και ετεροκανονικότητας και να δώσουν ενημερωτική συμμετοχή σε όλους μας.
Καλοκαίρι λοιπόν, και αυτήν την εποχή που το θερμόμετρο ανεβαίνει, εδώ στην καρδιά του Pride Month, ολοκαίνουργιες, τολμηρές και εορταστικές εικαστικές εκθέσεις εδώ στο Λονδίνο, εξερευνούν ισχυρά θέματα προκατάληψης, αμφισβήτησης και διαμαρτυρίας που ταλανίζουν την κοινωνία μας για τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα.
Συμμετέχουν και γιορτάζουν όλα τα βρετανικά Μουσεία, με έργα που δείχνουν την πρόοδο της τέχνης και της κοινωνίας σε ζητήματα ισότητας από δημιουργούς που έχουν βάλει τη μοναδική τους σφραγίδα στην ιστορία των εικαστικών.
Αυτήν την εποχή λοιπόν, η Tate Modern, η πρωτοποριακή πινακοθήκη, δίπλα από τον Τάμεση στο Bankside, στην καρδιά του Σίτι στο Λονδίνο, φέρνει στο κοινό την συγκλονιστική, αναδρομική έκθεση των (αυτοί / αυτούς, όπως αυτοπροσδιορίζεται) Zanele Muholi.
Οπτικός ακτιβιστής και ένας από τους πιο καταξιωμένους φωτογράφους, η δουλειά τους έχει εκτεθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Με περισσότερες από 260 φωτογραφίες, αυτή η έκθεση που φέρει το όνομά τους, παρουσιάζει όλο το εύρος της μέχρι σήμερα καριέρας τους.
Οι Muholi από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, έχουν καταγράψει και κοινωνήσει τις ζωές των μαύρων λεσβιών, ομοφυλόφιλων, τρανς, queer και ιντερσεξ κοινοτήτων της Νότιας Αφρικής.
Γεννημένοι στις 19 Ιουλίου 1972 στη Νότια Αφρική, είναι το νεότερο μέλος μιας οικογένειας με 8 παιδιά. Ο πατέρας τους πέθανε λίγο μετά τη γέννησή τους και η μητέρα τους ήταν οικιακή βοηθός που έπρεπε να αφήσει τα παιδιά της για να εργαστεί σε μια λευκή οικογένεια κατά τη διάρκεια του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Οι Muholi μεγάλωσαν από την ευρύτερη μεγάλη οικογένεια τους.
Προσδιορίζεται ως non-binary άτομο, και χρησιμοποιεί τις αντωνυμίες (they/them) εξηγώντας με τα δικά τους λόγια ότι "είμαι απλώς άνθρωπος". Προκρίθηκε στην shortlist για το Βραβείο Φωτογραφίας Deutsche Börse το 2015. Έλαβαν ένα βραβείο Infinity από το Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας (International Center of Photography) το 2016, ένα Chevalier de Ordre des Arts et des Lettres το 2016 και μια Τιμητική Υποτροφία της Βασιλικής Φωτογραφικής Εταιρείας (Royal Photographic Society) το 2018.
Η μεγαλειώδης έκθεσή τους - η πρώτη μεγάλη έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο για το έργο του καλλιτέχνη - άνοιξε αρχικά στην Tate Modern το 2020 αλλά διεκόπη λόγω του εθνικού lockdown, λόγω του COVID-19. Τώρα οι επισκέπτες, έχουν την ευκαιρία να δουν μια αναθεωρημένη και διευρυμένη έκδοση της έκθεσης, μετά από μια άκρως επιτυχημένη και με ρεκόρ προσέλευσης, ευρωπαϊκή περιοδεία.
Οι εικόνες που παρουσιάζονται αμφισβητούν τις κυρίαρχες ιδεολογίες και παρουσιάζουν τους συμμετέχοντες στις φωτογραφίες τους ως ενδυναμωμένα άτομα που υπάρχουν υπέροχα μπροστά στην προκατάληψη, τη μισαλλοδοξία και συχνά τη βία.
Συνειδητοποιούμε περιδιαβαίνοντας το έργο της, πως κατά τη δεκαετία του 1990, η Νότια Αφρική υπέστη σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Ενώ το σύνταγμά της μετά το απαρτχάιντ του 1996 ήταν το πρώτο στον κόσμο που απαγόρευσε τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, η κοινότητα LGBTQIA+ παραμένει στόχος βίας και προκατάληψης μέχρι σήμερα.
Στην πρώιμη σειρά Only Half the Picture, οι Muholi απεικόνισαν την πολυπλοκότητα του φύλου και της σεξουαλικότητας για την queer κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων στιγμών αγάπης και οικειότητας καθώς και έντονων εικόνων που παραπέμπουν σε τραυματικά γεγονότα στις ζωές των συμμετεχόντων.
Οι Muholi ξεκίνησαν επίσης ένα συνεχιζόμενο οπτικό αρχείο με πορτρέτα, Faces and Phases, ο τίτλος της ενότητας, το οποίο αναδεικνύει και τιμά τη μνήμη των μαύρων λεσβιών, των τρανς και ατόμων που δεν “συμμορφώνονται” με το φύλο. Κάθε συμμετέχων κοιτάζει απευθείας την κάμερα, προκαλώντας τον θεατή να κρατήσει το βλέμμα του, ενώ μεμονωμένες μαρτυρίες αποτυπώνουν τις ιστορίες τους. Οι εικόνες και οι μαρτυρίες που τις συνοδεύουν αποτελούν ένα αυξανόμενο αρχείο μιας κοινότητας ανθρώπων που διακινδυνεύουν τη ζωή τους ζώντας αυθεντικά μπροστά στην καταπίεση και τις διακρίσεις. Το έργο έχει γίνει ένα ζωντανό αρχείο αυτής της κοινότητας στη Νότια Αφρική και όχι μόνο.
Η έκθεση συνεχίζει με άλλες βασικές σειρές έργων, όπως το Brave Beauties, που εξυμνεί τους δυνατούς non-binary ανθρώπους, τις τρανς γυναίκες - πολλές από τις οποίες έχουν κερδίσει τα καλλιστεία Miss Gay Beaut-, και τα διεμφυλικά άτομα, μια σειρά τρυφερών εικόνων ζευγαριών που αμφισβητούν τα στερεότυπα και τα ταμπού της λευκής υπεροχής και ετεροτυπίας. Μέσα σε αυτές τις σειρές, οι Muholi αφηγούνται συλλογικές αλλά και ατομικές ιστορίες. Αμφισβητούν τις προκατειλημμένες αντιλήψεις περί παρέκκλισης και θυματοποίησης, ενθαρρύνουν τους θεατές να αντιμετωπίσουν τις δικές τους λανθασμένες αντιλήψεις και δημιουργούν μια κοινή αίσθηση κατανόησης και αλληλεγγύης.
Και ναι, οι Muholi στρέφουν την κάμερα στον εαυτό τους στη σειρά Somnyama Ngonyama - που μεταφράζεται ως "Hail the Dark Lioness". Αυτές οι ισχυρές και ενδοσκοπικές εικόνες εξερευνούν θέματα όπως η εργασία, ο ρατσισμός, ο εγωκεντρισμός και η σεξουαλική πολιτική.
Υιοθετεί διαφορετικές πόζες και χαρακτήρες για να αντιμετωπίσει ζητήματα φυλής και εκπροσώπησης. Φωτογραφίζονται με καθημερινά υλικά που μετατρέπονται σε πολιτικά φορτισμένα στηρίγματα. Οι εικόνες που προκύπτουν σχολιάζουν συχνά γεγονότα στην ιστορία της Νότιας Αφρικής και τις εμπειρίες των Muholi ως μαύρου queer που ταξιδεύει στο εξωτερικό. Ενισχύοντας την αντίθεση στις φωτογραφίες, οι Muholi τονίζουν επίσης τη σκοτεινότητα του τόνου του δέρματός τους, κατέχοντας τη μαυρίλα τους με περηφάνια και επιβεβαιώνοντας την ομορφιά της.
Από το 2020, οι Muholi έχουν επεκτείνει την πρακτική της προσωπογραφίας στη γλυπτική. Εξερευνώντας την οικειότητα, τέσσερα μνημειώδη γλυπτά της έκθεσης υπολογίζουν τη σχέση μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας. Αυτά τα έργα μεγαλύτερα από το φυσικό μέγεθος περιλαμβάνουν τρεις χάλκινες απεικονίσεις του καλλιτέχνη και μια χάλκινη αναπαράσταση της γυναικείας σεξουαλικής ανατομίας.
Ο τελευταίος χώρος πριν την έξοδο, επικεντυρώνεται στη συλλογικότητα, συμπεριλαμβανομένων εικόνων διαμαρτυρίας και πορειών υπερηφάνειας και γεγονότων που άλλαξαν τη ζωή. Αυτή η τελευταία ενότητα εφιστά επίσης την προσοχή στο Ινστιτούτο Τέχνης Muholi, στο Κέιπ Τάουν, που ιδρύθηκε το 2021. Η αυτοχρηματοδοτούμενη πρωτοβουλία προσφέρει κατοικίες, στούντιο και εκθεσιακούς χώρους για ανερχόμενους δημιουργούς από καταπιεσμένα υπόβαθρα στη Νότια Αφρική.
Σε όλη την έκθεση τον θεατή συνοδεύουν ηχητικά κομμάτια ειδικά δημιουργημένα από τη Νοτιοαφρικανή τραγουδίστρια και βραβευμένη μουσικό Toya Delazy (1990) σχηματίζοντας μια εξαιρετική ηχητική περιήγηση.
Τα “θέματα” των Muholi κοιτούν κατευθείαν την κάμερα και κατά προέκταση τον θεατή, ανοιχτά, προκλητικά, ντροπαλά, περήφανα. «Αυτό δεν είναι τέχνη, είναι ζωή. Κάθε φωτογραφία είναι η βιογραφία κάποιου», τονίζουν οι Muholi, για το έργο τους. Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό μέχρι και τις 26 Ιανουαρίου του επόμενου χρόνου.
Στην άλλη πλευρά του City, εδώ στο οικονομικό κέντρο της βρετανικής πρωτεύουσας, υπάρχει το Barbican Center, το μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής κτίριο που οι ουρανοξύστες του εκτείνονται μέχρι τον ουρανό. Μέσα του κλείνει την εξαιρετική Barbican Art Gallery αλλά και στο πίσω μέρος του κέντρου ξετυλίγεται ένας ελεύθερος εκθεσιακός χώρος που ονομάζεται «The Curve» (καμπύλη), που φιλοξενεί σύγχρονους καλλιτέχνες που με τα έργα τους ανταποκρίνονται στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αυτού του χώρου.
Εδώ λοιπόν, τα συγκλονιστικά και πληθωρικά έργα του μαροκινής καταγωγής καλλιτέχνη Soufiane Ababri (1985, Ραμπάτ, Μαρόκο) μεταμορφώνουν τη γκαλερί Barbican’s Curve για την πρώτη του ατομική έκθεση σε μεγάλο βρετανικό ίδρυμα.
Ζει και εργάζεται, μεταξύ του Παρισιού της Γαλλίας και της Ταγγέρης του Μαρόκου, η διεπιστημονική πρακτική του Ababri περιλαμβάνει σχέδιο, γλυπτική, εγκατάσταση και περφόρμανς. Το έργο του παραθέτει πηγές από επιστήμες όπως η κοινωνιολογία, η φιλοσοφία αλλά και την δυτική γκέι υποκουλτούρα καθώς συχνά εμπνέεται από πραγματικές και πλασματικές συναντήσεις με άλλους άνδρες.
Η έκθεση του Ababri με τίτλο “Their mouths were full of bumblebees but it was me who was pollinated” εξερευνά ζητήματα επιθυμίας, queerness και διασποράς. Ενώνοντας σχέδιο, παράσταση και εγκατάσταση, το έργο του αμφισβητεί την κυριαρχία των δυτικών αφηγήσεων στην queer ιστορία.
Εδώ σε αυτήν την παρουσίαση του έργου του συνδέει το σχήμα ημισελήνου της γκαλερί The Curve με την κυρτή μορφή του αραβικού γράμματος Zayin (ز). Αυτό είναι το πρώτο γράμμα της λέξης «Zamel», ένας υποτιμητικός όρος για τους ομοφυλόφιλους άνδρες που προέρχεται από το «Zamil», που σημαίνει στενός φίλος.
Στο Μαγκρέμπ , την περιοχή της βορειοδυτικής Αφρικής, που περιλαμβάνει το Μαρόκο, την Αλγερία και την Τυνησία, το προφορά αυτού του συμφώνου χρησιμοποιείται καλυμμένα, υπονοώντας βρισιά χωρίς να την εκφωνεί άμεσα.
Ο Ababri παίρνει τη μετατροπή του Zamil σε Zamel ως αφετηρία για να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους η γλώσσα έχει κωδικοποιηθεί και οπλιστεί με τα χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο, αποκαλύπτει πώς η ομοφοβία συνεχίζει να απειλεί όχι μόνο τη σεξουαλικότητα των ατόμων του ίδιου φύλου, αλλά υπονομεύει την πιθανότητα στενών, μη ετεροκανονικών σχέσεων που βασίζονται σε ριζοσπαστικές μορφές φιλίας.
Εμπνευσμένη από μια εικονογράφηση του δέκατου τρίτου αιώνα του Yahya ibn Mahmud al-Wasiti που απεικονίζει μια τρυφερή στιγμή ανάμεσα σε δύο άντρες που κρατιούνται χέρι χέρι και κοιτάζονται ο ένας στα μάτια, μέσω αυτής της έκθεσης ο Ababri συμμετέχει στον ιστορικό ακτιβισμό της τέχνης. Αντλώντας από τη δυτική και την παγκόσμια queer εμπειρία, το έργο του αμφισβητεί τις παραδοσιακές αναπαραστάσεις της οικειότητας και της σεξουαλικότητας. Στη θέση τους, σφυρηλατεί έναν εναλλακτικό κανόνα, αντιστρέφοντας την ιστορική περιθωριοποίηση των μη ετεροφυλοφιλικών σχέσεων.
Μια απόδοση για συγκεκριμένο χώρο που ανταποκρίνεται στο σχήμα του The Curve αντιμετωπίζει την αρχιτεκτονική δύναμη που μπορεί να κρατήσει το σώμα μας και την ικανότητά να επηρεάζει τη συμπεριφορά μας. Ο Ababri αναφέρεται στην ιστορία των κλαμπ ως τοποθεσιών αντίστασης για την queer κοινότητα και διερευνά τον ρόλο του χορού και της μουσικής ως εργαλεία προσωπικής και συλλογικής χειραφέτησης.
Τα σχέδια του εξερευνούν τη διασπορική queer εμπειρία και την queer νυχτερινή ζωή ως χώρο συλλογικής και προσωπικής χειραφέτησης. Η όλη παράσταση είναι μια πράξη αποκατάστασης που ανατρέπει την αρχιτεκτονική, τη γλώσσα και τις ιστορίες.
Ο Soufiane Ababri κατάφέρνει με το έργο του να είναι πάντα σε ένταση με τον χώρο, ένας καλλιτέχνης που υπενθυμίζει στους επισκέπτες τη συνεχιζόμενη ευαλωτότητα των queer κοινοτήτων, αλλά και την ανθεκτικότητα, τη δύναμη και τη χαρά τους στα dance floor και τις παραστάσεις.
Ναι, καταφέρνει με τους φωτεινούς καμβάδες του, που απεικονίζουν ομοφυλόφιλους άντρες να χορεύουν, να διαβάζουν, να κοιμούνται και να γλεντούν, να κατευνάζει τις διαμαρτυρίες ενάντια στην ομοφοβία που εξακολουθεί να ταλανίζει την κοινωνία μας.
Η τέχνη, είναι εκείνη που ανοίγει διαύλους επικοινωνίας, καταφέρνει πολλές φορές αυθόρμητα να μπορούμε να απορρίπτουμε αγκυλώσεις του παρελθόντος σαν κοινωνία. Αν και σε σημαντικό βαθμό ο έντονα πολιτικός χαρακτήρας των πρώτων pride έδωσε τη θέση του σε έναν πιο γιορταστικό κλίμα εξακολουθεί να είναι μια εκδήλωση υπερηφάνειας που παρέχει ελευθερία και σεβασμό στον αυτοπροσδιορισμό και την διαφορετικότητα του καθενός μας.
Σπάζοντας τη σιωπή είναι κάτι που θα ωφελήσει το σύνολο της κοινωνίας, καθώς εργαζόμαστε όλοι μαζί για να εκριζώσουμε τον εκφοβισμό, σε όλες τις μορφές του μέσα από την τέχνη, αλλά επίσης να βοηθήσουμε και να συμβάλουμε στον τερματισμό της αίσθηση της απομόνωσης και της αμηχανία που αισθάνονται τα LGBTQIA+ άτομα.
----------
**Πληροφορίες για την έκθεση των Zanele Muholi, στην Tate Modern στο Λονδίνο, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/zanele-muholi
**Και για την έκθεση του Soufiane Ababri στο The Curve του Barbican Center θα βρείτε εδώ: https://www.barbican.org.uk/whats-on/2024/event/soufiane-ababri
---------
*Photo: A. KATSIOULA
Comments